Marathi Mhani : तुम्हाला या प्रसिद्ध मराठी म्हणी माहीत आहेत का? या म्हणी आपल्याला जीवनातील शहाणपणाचे धडे देतात.आशा मराठी म्हणी तुम्ही जाणून घ्या आणि मित्रांसह share करा.
भारताची संस्कृती आणि इतिहास समृद्ध आहे.आपल्या प्राचीन ज्ञानाने नेहमीच समाज, राजकारण आणि अर्थशास्त्र यांना आकार देण्यात महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे.
मराठी म्हणी आपल्याला शहाणे, आशावादी आणि आनंदी व्हायला शिकवतात. Mhani आपल्याला निर्णय घेण्यासाठी, आव्हानांवर मात करण्यासाठी आणि जबाबदारीने वागण्यासाठी मार्गदर्शन करतात.
समृद्ध आणि आनंदी जीवन जगण्यासाठी, आपण आपल्या या म्हणीनचा वारसा जपला पाहिजे. व तो पुढील पिडीला देखील दिल पाहिजे.
मराठी भाषा ही खूप गोड भाषा आहे.तसेच मराठी म्हणी सुद्धा खूप रंजक आणि मजेशीर आहे.मराठी म्हणी संग्रह व अर्थ आपल्याला काही न काही शिकवतात.अस्सल मराठी गावरान, जुन्या, नवीन, विनोदी, लग्नाच्या, खादाड, टोमणे मराठी म्हणी ओळखा व अर्थ वाचा.
आज या लेखात मी तुम्हाला मराठी म्हणी संग्रह व अर्थ सांगणार आहे.मराठी म्हणी या वर अवलंबून बरेच प्रश्न स्पर्धा परीक्षा मध्ये विचारले जातात.
‘मराठी व्याकरण‘ या विषयामध्ये मराठी म्हणी ओळखा,ऐतिहासिक मराठी म्हणी,मराठी म्हणी व वाक्प्रचार आणि म्हणी व त्याचे अर्थ व वाक्यात उपयोग या स्वरूपात प्रश्न विचारले जातात.
जर आपण खाली दिलेल्या सर्व म्हणी व त्याचे अर्थ वाचून काढले,तर त्याचा आपल्याला स्पर्धा परीक्षेत नक्कीच उपयोग होईल.
अनुक्रमणिका
Marathi Mhani With Meaning | मराठी म्हणी ओळखा
- अंधळ्या गायीत लंगडी गाय प्रधान – अडाण्या माणसात एखादा जरासा शहाणा मोठ्या पंडितासारखा वागतो.
- असेल तर दिवाळी नसेल तर शिमगा – असेल तर खूप उधळपट्टी करावी आणि नसले तर उपाशी राहणे.
- आलीमिळी गुपचिळी – आपले गुपित किंवा रहस्य उघडकीस येऊ नये म्हणून गप्प बसने.
- अक्कल नाही पण मुलगा तर दाणा आहे – एखादा मुलगा बुद्धीमान नसून फार चळवळ्या असणे.
- संगोसंगी वडाला वांगी – एखादी विशिष्ट गोष्ट एकाने दुसरयाला ,दुसरयाने तिसरयाला सांगताना शेवटी मूळगोष्ट बाजूला राहून तिसरेच काहीतरी निर्माण होणे.
- अक्कल बडी की लक्ष्मी बडी – पैसा श्रेष्ठ की बुद्धी श्रेष्ठ.
- एकाने गाय मारली म्हणून दुसरयाने वासरू मारू नये – समोरच्या माणसाने आपल्याशी बेजबाबदार वर्तन केल्यास आपणही त्याचेच अनुकरण करू नये.
- अचाट बुद्धी चालवावी आणि बळेच लक्ष्मी मिळवावी – बुद्धी तेज असून तिचा जर योग्य उपयोग केला तर संपत्ती आपण होऊन घरी चालून येते.
- अन्नछत्री जेवण, मिरपूड मागणे – दुसऱ्याची धर्मार्थ मदत घेणे आणि त्याचवेळी श्रीमंतीचे चोचलेही करणे.
- असेल माझा हरी, तर देईल खाटल्यावरी – स्वतः आळशी पनाणे काहीही उद्योग नं करता दैवावर विसंबून सर्व सुखे मिळण्याची अपेक्षा धरणे.
- अडाण्याची मोळी भलत्यासच गिळी – अडाणी मनुष्याने एखादी गोष्ट केली असता तिचा परिणाम विपरीत होतो.
- पी हळद हो गोरी – अति उत्साही होणे.
- अठरा विश्वे दारिद्र्य – अतिशय गरिबी.
- मेल्याशिवाय स्वर्ग दिसत नाही – कोणतीही गोष्ट अनुभव आल्याशिवाय समजत नाही.
- अचाट खाणे, मसणात जाणे – खाण्यापिण्यात अतिरेक झाल्यास वाईट परिणाम होतो.
- बाप दाखव नाहीतर श्राद्ध कर – कोणताही एक पर्याय निवढा.
- असतील शिते तर मिळतील भुते – आपल्याजवळ संपत्ती असली म्हणजे शेकडो लोक सभोवती जमा होतात.
- खायला काळ भुईला भार – कामी न येणारा माणूस हा ओझं असतो.
- असंगाशी संग आणि प्राणाशी गाठ – भलत्याच माणसाशी मैत्री जडली तर आपले प्राण धोक्यात येतात.
- वारा पाहून पाठ फिरवावी – वातावरण पाहून वागावे.
- अति उदार तो सदा नादार – जो मनुष्य अतिशय उदारपणे खर्च करतो त्याला नेहमी अर्थिक अडचण असते.
- दगडावरची रेघ – न बदलणारी गोष्ट.
- अडक्याची भवानी सापिकेचा शेंदूर – क्षुल्लक वस्तूसाठी भरमसाठ खर्च.
- अर्थी दान महापुण्य – गरजूंना दान करणे हे पुण्य काम आहे.
- अल्प बुद्धी बहु गर्वी – कमी बुद्धीच्या मनुष्यास गर्व अधिक असतो.
- आवळा देऊन कोहळा काढणे – स्वार्थासाठी छोटी वस्तु देऊन मोठा फायदा करून घेणे.
- अड्याण्याचं काम, अंगाले आला घाम – अति परिश्रम केले तरीही फळ नाही.
- अन्नाचा येते वास, कोरीचा घेते घास – अन्न न खाणे पण त्यात मन असणे.
- अति तेथे माती – कोणत्याही गोष्टीचा अतिरेक हा नुकसान कारक ठरतो.
- असे साहेब किती, सांमटीत हिंडे राती – नावाचे साहेब कितीतरी असतात पण त्यांचा काही उपयोग नसतो.
- अंधारात केले पण उजेडात आले – कितीही लपून केलेले काम असो शेवटी ते नजरेसमोर येताच.
- अडाण्याच्या गायी देव झोपीत नाही – गरीबाचा पालनकर्ता देवच असतो.
- काप गेले नी भोके राहिली – सारे ऐश्वर्या गेले आणि आता फक्त आठवणी राहिल्या.
- अर्धी खाव पण सुखानं खाव – थोडेसेच असावे पण शांतीने उपभोगावे.
- जानवे घातल्याने ब्राह्मण होत नाही – बाह्य देखाव्याने माणूस हुशार होत नाही.
- अकातली गाय अन् काटे खाय – दुःखी व्यक्ती काहीही करायला तयार असतो.
- तळे राखील तो पाणी चाखील – सोपावलेले काम पूर्ण करून आपला फायदा करून घेणे.
- अस्तुरीचा बात अन इड्याले नको काथ – मोठ्यांच्या गप्पाच अधिक असतात.
- काकडीची चोरी फाशीची शिक्षा – अपराध खूप लहान पण त्याची शिक्षा मात्र खूप मोठी.
- अन्नाला मारलेला खाली पाही, तरवारीचा मारलेला वर पाही – ज्याला आपण पोसतो तो आपल्याशी मिंधेगिरीने वागतो; पण जो आपण सत्तेच्या जोराने चिरडतो तो ताट्याने वागतो.
मराठी म्हणी संग्रह व अर्थ
- अपमानाची पोळी सर्वांना जाळी – अपमान केल्यावर जेवणाला बोलावले तर ते स्वादहीन वाटते, रागही येतो.
- गर्जेल तो पडेल काय – नुसता बोलणं कृती काही नाही.
- अति राग भीक माग – अति रागाने एखादे कृत्य केले तर शेवटी तो भीकेस लागतो.
- आंधळा मागतो एक डोळा देव देतो दोन डोळे – अपेक्षेपेक्षा जास्त प्राप्ती होणे.
- अंगापेक्षा बोंगा मोठा – खऱ्या गोष्टीपेक्षा अवडंबरच अधिक.
- उंटावरचा शहाणा – मूर्ख सल्ला देणारा.
- अति झाले आसू आले – एखाद्या गोष्टीचा अतिरेक झाला की ती दुःखदायी ठरते.
- नाचता येईना अंगण वाकडे – स्वतःला काही येत नसताना दुसऱ्यात दोष काढणे.
- अंतकाळापेक्षा मध्यान्हकाळ कठीण – मरणाच्या वेदनेपेक्षा भुकेच्या वेदना अधिक दुःखदायक असतात.
- उंटावरून शेळ्या हाकणे -आळस, हलगर्जीपणा करणे.
- अगा अगा देसाया, काष्टी नाय नेसाया – स्वतः स्वतःचेही संरक्षण न करू शकणे.
- घोडामैदानजवळ असणे – परीक्षा लवकरच होणे.
- अभिमानाची दीडा कानाची – अभिमान जास्त दिवस टिकत नाही.
- कावळ्याच्या शापाने गाय मरत नाही – क्षुद्र माणसांच्या निंदेने थोरांचे नुकसान होत नाही.
- अहेर नारळाचा आणि गजर वाजंत्र्यांचा – करणे थोडेसे पण गलबलाच फार.
- डोंगर पोखरून उंदीर कढणे – जास्त श्रम करून कमी फायदा होणे.
- अंगात चोळी आणि गावाला आरोळी – असमाधानी लोकांना देवाचा आधार.
- भरवशाच्या म्हशीला टोणगा – पूर्ण निराशा करणे.
- अभ्यासापेक्षा दप्तर जड – कामापेक्षा दगदगच फार.
- पाण्यात राहून माशाशी वॆर – बलवानाशी शत्रुत्व काय कामाची.
- अंगावरचे लेणे जन्मभर देणे – दागिन्याकरीता कर्ज करून ठेवून ते जन्मभर फेडीत बसणे.
- अंगावर पडले ऊन दादला घेतो बायकोचे गुण – स्त्री जर आळशी असेल तर ती अंगावर ऊन पडेपर्यंत निजून उठली नाही तर नवऱ्यालाच प्रथम उठून सकाळची कामे उरकावी लागतात.
- कांदा पडला पेवात पिसा हिंडे गावात – चुकीच्या मार्गाने शोध घेण्याचा मूर्खपणा करणे.
- अंगी उणा तर जाणे खाणाखुणा – जेव्हा एखाद्या दोषाबद्दल बोलणे निघाले तर आपणांसंबंधीच बोलत आहेत असे वाटते.
- जीत्या हुळहुळे आणि मेल्या कानवले – जीवंतपणी दुर्लक्ष करायचे आणि मेल्यावर गोड कौतुक करायचे.
- अंगी नाना कळा पण वेष बावळा – एखादा मनुष्य फार गुणी असतो पण त्याच्या पोषाखावरून त्याच्या बुद्धीची प्रथम कल्पना येत नाही.
- तरण्याचे कोळसे म्हातार्‍याला बाळसे – उलट गुणधर्म असणे.
- अंगी धावे कामासाठी गती झाली उफराटी – एखादा मनुष्य काम करण्यासाठी खूप परिश्रम करतो पण योग्य दिशा न मिळाली तर त्याचे श्रम व्यर्थ जातात.
- आंधळं दळतं कुत्रं पिठ खातं – एकाने काम करावे दुसऱ्याने त्याचा फायदा घ्यावा.
- अटकाव नाही तेथे धुडगूस – जेथे प्रतिबंध नाही तेथे गोंधळ होतो.
- अती खाणे मसणात जाणे – अति खाणे नुकसानकारक असते.
- अडले गि-हाईक दुकानदाराचे पाय धरी – एखाद्याचे अडले की ज्याचेजवळ आपल्याला पाहिजे ती वस्तू आहे त्याची मनधरणी करावी लागते.
- राईचा पर्वत करणे – मूळ गोष्ट लहान पण ती उगाचच मोठी करून सांगणे.
- अढीच्या दिढी सावकाराची सढी – अडलेला माणूस सावकाराच्या पाशात सापडतो.
- लग्नाला गेली आणि बारशाला आली – खूप उशिराने पोहोचणे.
- अधिक सून पाहुण्याकडे – ज्या वक्तीची किंवा वस्तूची काळजी घेणारे कोणी नसते ती कुठेतरी पडली असते.
- वळणाचे पाणी वळणावर जाणे – ज्या गोष्टी घडायच्या त्या घडतच राहणार.
- अनुभवाची सावली तीच विद्येची माऊली – अनुभवानेच ज्ञान प्राप्त होत असते.
- विशी विद्या तिशी धन – योग्य वेळेत योग्य कामे केली की त्यावरून कर्तुत्वाचा अंदाज बांधता येतो.
- अनोळखी उपाख्या आणि नऊ पट होम -अपरिचित माणसाशी केलेल्या व्यवहारात नुकसानच होते.
जुन्या म्हणी | नवीन म्हणी | शालेय म्हणी
- अंथरूण पाहून पाय पसरावे – ऎपत पाहून खर्च करवा.
- अन्न तारी अन्न मारी अन्नासारखा नाही वैरी – योग्य अन्न योग्य प्रमाणात खाल्ले तर उत्तम शरीर बनते नाहीतर शरीरात विकार निर्माण होतात. अन्न जणू वैरीच ठरते.
- वासरात लंगडी गाय शहाणी – अडाणी लोकात अल्प ज्ञान असणारा शहाणा ठरतो.
- अनोख्याला भाकरी द्यावी पण ओसरी देऊ नये – अपरिचित माणसाशी फार सलगी करू नये.
- छत्तीसाचा आकडा – विरुद्ध मत असणे.
- अमृताचे पंचपक्वानी जेवण आणि मुताचे आचवण – आरंभी अतिशय चांगल्या गोष्ट करून शेवटी त्याचा शेवट वाईट होणे.
- नव्याचे नऊ दिवस – नवेपणा असतानाचे कौतुक नंतर टिकत नही.
- अरे माझ्या कर्मा, कोठे गेला धर्मा? – माणूस आपले दोष दैवाच्या पाठीमागे लपवितो.
- तेरड्याचा रंग तीन दिवस – एखादे कार्य थोडे दिवस जोरात चालून एकदम बंद पडणे.
- पायीची वहाण पायी बरी – योग्यतेप्रमाणे वागवावे.
- आईची माया अन् पोर जाईल वाया – फार लाड केले तर मुलं बिघडतात.
- आई जेवू घालीना बाप भीक मागू देईना – दोन्ही बाजूंनी अडचण.
- आईच्या लुगड्याला बारा गाठी, बायकोला पितांबर घटी – आईकडे दुर्लक्ष व बायकोचे लाड.
- झाकली मूठ सव्वा लाखाची – दुर्गुण असले तरी प्रकट करू नयेत.
- आजा मेला नातू झाला, घर जीव बरोबर – कुटुंबातील एक मनुष्य मरण पावला पण एक जन्माला आला तेव्हा शेवटी घरचे जीव बरोबर.
- नाकाचा बाल – अत्यंत प्रिय व्यक्ती.
- आईजीच्या जीवावर बाईजी उदार – दुसऱ्याचा पैसा हवा तसा उधळणे.
- अति शहाणा त्याचा बैल रिकामा – अति शहाणपणाने नुकसान होते.
- आज अंबारी तर उद्या झोळी – कधी वैभव तर कधी दैन्य
- अंगाला सुटली खाज हाताला नाही लाज – गरजवंताला बुद्धी नसते.
- आज मरा, उद्या धर्म करा – मरणोत्तर धर्मकृत्य करण्यापेक्षा आधीच करा.
- कुत्र्याची शेपूट नळीत घातले तरी वाकडे – मूळचा स्वभाव बदलत नाही.
- आंगाले आला ताप तं देव माहा बाप – संकटाच्या वेळी नामस्मरण करणे.इच्छाच खूप प्रत्यक्षात काही नाही
- जो गुळाने मरतो त्याला विष कशास – जिथे गोड बोलून काम होते तिथे हिंसचारची गरज नसते.
- आग्रह स्वर्गातला आणि पत्ता नाही ताकाला – इच्छाच खूप प्रत्यक्षात काही नाही.
- तट्टाला टूमणी तेजीला इशारत – जी गोष्ट मूर्खाला शिकवून समजत नाही ती शहाण्याला इशाऱ्याने समजते.
- आडात नाही तर पोहऱ्यात कुठून येणार – आत जे नाही ते बाहेर कसे दिसेल.
- अडली गाय फटके खाय – एखादा माणूस अडचणीत सापडला की त्याला त्रास दिल जातो.
- आठ हात लाकूड नऊ हात धलपी – अत्यंत मुर्खपणाची अतिशयोक्ती.
- अवचित पडे, नि दंडवत घडे – स्वतःची चूक झाकण्याचा प्रयत्न करणे.
- आंधनातले रडतात अन् सुपातले हसतात – जे लोक आज सुखात आहेत त्यांना उद्या दुःखाची स्थिती येते.
- राज्याचे घोडे आणि खासदार उडे – वस्तू एकाची मिजास दुसऱ्याची.
- आधी पुजले खोडंखोडं मग बसली तुळसी पुढं – आधी सर्व धंदे करायचे, म्हातारपणी मात्र रामनाम घेत बसायचे.
- लंकेत सोन्याच्या विटा – दुसरीकडे असलेल्या फायद्याच्या गोष्टीचा आपल्याला उपयोग नसतो.
- आंधळ्या बहीऱ्याची गाठ – कर्तृत्त्वहीन मनुष्याची परस्परांना मदत करण्यास असमर्थता.
- वरातीमागून घोडे – योग्य वेळ निघून गेल्यावर काम करणे.
- आधी जाते बुद्धी मग जाते लक्ष्मी – माणूस प्रथम विवेकभ्रष्ट होतो, मग त्याचे नुकसान होत जाते.
- विचाराची तूट तेथे भाषणाला उत – मूर्खांच्या गर्दीत नेहमी नुसती बडबड असते.
- आपलेच दात आपलेच ओठ – आपलेच सगेसोयरे.
- आपली पाठ आपणास दिसत नाही – स्वतःचे दोष स्वतःला दिसत नाही.
ऐतिहासिक मराठी म्हणी
- शेरास सव्वाशेर – प्रतिपक्षापेक्षा श्रेष्ठ.
- आपण हसे लोकाला, शेंबूड आपल्या नाकाला – आपल्यात जो दुर्गुण आहे त्याच दुर्गुणाबद्दल दुसऱ्याला दोष देणे.
- तेल गेले, तूप गेले, हाती धुपाटणे आले – मुर्खपणामुळे कामाच्या गोष्टी हातातून जाणे.
- आपला तो बाब्या दुसऱ्याचे ते कारटे – स्वतःबद्दल उदारता दुसऱ्याबद्दल तिरस्कार.
- टाकीचे घाव सोसल्याशिवाय देवपण येत नही – कष्ट केल्याशिवाय यश प्राप्त होत नाही.
- आपला हात आणि जगन्नाथ – स्वतःसाठी हवे तेवढे घेण्याची मोकळीक.
- कुंपणानेच शेत खाणे – सुरक्षा करणाऱ्यानेच घात करणे.
- आपण चांगले तर जग चांगले – आपण दुसऱ्याशी जसे वागावे तसे दुसरे आपल्याशी वागत असतात.
- चार दिवस सासूचे चार दिवस सुनेचे – वेळ सगळ्यांवर येते.
- आत्याबाईला मिशा असत्या तर काका म्हटले असते – जी गोष्ट आपल्या हातून घडवून आणणे शक्य नसते तेव्हा तशी नसती तर बरे झाले असते.
- अडला हरी गाढवाचे पाय धरी – अडचणीच्या काळात मूर्खांलापण मान द्यावा लागतो.
- आयत्यावर कोयता – श्रम न करता मिळालेली संपत्ती खर्च करण्यास न कचरणे.
- तोंड दाबून बुक्क्यांचा मार – कारण नसताना अन्या सहन करणे.
- आयत्या बिळात नागोबा – दुसऱ्याच्या श्रमाचे फळ आपल्याकडे घेऊ पाहणे.
- नावडतीचे मीठ अळणी – न आवडणाऱ्या व्यक्तीची प्रत्येक गोष्ट न आवडणे.
- आला चेव तर केला देव नाही तर हरहर महादेव – नियमित असे काहीच करायचे नाही
- दुष्काळात तेरावा महिना – एक संकट अस्ताणे अजून संकट येणे
- आसू ना मासू, कुत्र्याची सासू – जेथे जिव्हाळा नाही तेथे दुःख नाही.
- एका हाताने टाळी वाजत नाही – प्रत्येक कार्यात दोनी बाजूचा सहभाग असावा.
- आला बेअकली बिन बैलानं गाडी हाकली – मूर्ख माणूस जीवनात काही करू शकत नाही.
- अंगावरचे लेणे, जन्मभर देणे – दागिन्याकरिता कर्ज घेणे आणि ते जन्मभर फेडने.
- आला बायकोचा भाऊ काढा ढोल्यातले गहू – स्वतःच्या नातलगाची वरवर करणे.
- कुडी तशी फोडी – देहा प्रमाणे आहार मिळणे.
- आशा समूळ खणावी त्यानंच व्हावं गोसावी – फळाची आशा न करता कार्यरत असावे.
- झाकली मूठ सव्वा लाखाची – व्यंग नेहमी झाकून ठेवावे.
- आज्ञा पालन ते नीतीचे जीवन – नीतीचा पाया शिस्त व आज्ञापालन आहे.
- ताकापुरते रामायण – कामापूर्ती खुशामत करणे.
- आलीया भोगाशी असावे सादर – नशिबात असेल ते भोगावेच लागते, त्यासाठी तयारच असले पाहिजे.
- अंगठा सुजला म्हणून डोंगराएवढा होईल का – प्रत्यक गोष्टीला ठराविक मर्यादा असते.
- आला हंगाम आला माल, निंदनाचे तेच हाल – कितीही पैसा कमविला तरी शेवटी कमीच.
- अवसबाई इकडे पुनवबाई तिकडे – एकमेकांच्या अगदी विरुद्ध बाजू.
- आडातला बेडूक समुद्राच्या गोष्टी सांगे – संकुचित वृत्तीचा विशालतेचा विचार सांगतो.
- रोज मरे त्याला कोण रडे – रोजच्या होणाऱ्या गोष्टीकडे दुर्लक्ष करणे.
- आणितो उसनवारी, मिरवितो जमादारी – दरिद्री मनुष्य मोठेपणाचा आव आणतो.
- लाज नाही मला कोणी काही म्हणा – निर्लज्ज मनुष्य दुसऱ्याच्या टीकेची पर्वा करत नाही.
- आधी शिदोरी, मग जेजुरी – आधी भोजन मग देवपूजा.
- वासरात लंगडी गाय शहाणी – मूर्ख माणसांमध्ये थोडे ज्ञान असणारा श्रेष्ठ असतो.
- आग सोमेश्वरी बंब रामेश्वरी – गरज असलेल्याला मदत न करता ज्याला गरज नाही त्याच्या मदतीला धावणे.
- विश्वासही ठेवला घरी चारी सुना गरवार करी – विश्वासघात करणे.
- आले अंगावर तर घेतले शिंगावर – आयता मिळालेला फायदा करून घेणे.
मराठी म्हणी व वाक्प्रचार
- आधीच मर्कट तशातही मद्य प्याला – अगोदरच विचित्र माणूस त्याने नशा केल्यावर काय विचारता त्याच्या वागणुकीबाबत.
- पालथ्या घड्यावर पाणी – सगळे प्रयत्न अपयशी होणे.
- आपल्या कानी सात बाळ्या – एखाद्या वाईट कृत्यात आपले अंग मुळीच नाही असे दाखविणे.
- रात्र थोडी सोंगे फार – कमी वेळात जास्त काम करणे.
- आधीच उल्हास त्यात आला फाल्गुन मास – आधी स्वतःलाच निलाजरे कृत्ये करण्याची हौस! त्यात शिमगा आल्याने तसे करण्याची मोकळीक मिळाली.
- कामापुरता मामा – स्वार्तासाठी गोड बोलणे.
- आठ पुरभय्ये नऊ चौके – एकाचे दुसऱ्याशी न जमणे.
- आधी पोटोबा मग विठोबा – पहिले पोट भरणे नंतर देवाचे पूजन करणे.
- आंधळ्याशी जग सारेच आंधळे – लोक आपल्यासारखेच दुसऱ्यालाही समजतात.
- काखेत कळसा गावाला वळसा – स्वतःकडे असून सगळीकडे शोधणे.
- आई गेली म्हणजे बाप पाहुणा – पत्नी मृत्यु पावल्यावर मुलांवर वडिलांचे तितकेसे लक्ष नसते.
- मऊ सापडले म्हणून कोपराने खणू नये – चांगुलपणाचा गैरफायदा घेऊ नये.
- आचार भ्रष्टी सदा कष्टी – ज्याचे आचार विचार चांगले नसतात तो नेहमी दुःखी असतो.
- नाव मोठे लक्षण खोटे – कार्य मोठे पण प्रत्येक्ष कृती काहीच नाही.
- आडवे बोट घातल्याशिवाय लोणी निघत नाही – सरळ व्यवहाराने सर्वच ठिकाणी यश मिळत नाही.कधी कधी आडमार्गही स्वीकारावा लागतो.
- आपापचा माल गपापा – फुकट मिळालेला माल उधळेपणाने मनुष्य खर्च करतो.
- कुऱ्हाडीचा दांडा गोतास काळ – आपल्याच माणसाचे आपल्या हातून वाईट होणे.
- आथी गेली नि पोथी गेली – दोन्हीकडून नुकसान.
- गाढवाला गुळाची चव काय – मूर्ख माणसाला ज्ञानाचे महत्व माहित नसते.
- आधी केले मग सांगितले – प्रथम काम पार पाडणे मग त्याविषयी सांगणे.
- अंत काळापेक्षा मध्यान्हकाळ कठीण – मरण्याच्या वेदनांपेक्षा भुकेच्या वेदना अधिक दुःखदायक असतात.
- आईचा काळ, बायकोचा मवाळ – आईकडे दुर्लक्ष करणे पण बायकोची काळजी घेणे.
- कुऱ्हाडीचा दांडा गोतास काळ – स्वार्थासाठी दुष्ट बुद्धीने शत्रूला मदत करून आपल्याच माणसाचे नुकसान करणे.
- आधी दिवा घरी ठेवा, मग मंदिरात दुसरा ठेवा – प्रथम आपले घर सांभाळावे मग सार्वजनिक कार्यास लागावे.
- डोळ्यात केर आणि कानात फुंकर – रोग एकीकडे आणि उपचार दुसरीकडे.
- आपण शेण खायचं नि दुसऱ्याचं तोंड हुंगायचं – आपले दोष दुसऱ्यावर लादण्याचा प्रयत्न करणे.
- कानात बुगडी, गावात फुगडी – कमी संपत्तीचे मोठे प्रदर्शन करणे.
- आपले नाक कापून दुसऱ्यास अपशकून – आपले तर नुकसान करायचे पण दुसऱ्याचेही करायचे.
- अवशी खाई तूप आणि सकाळी पाही रूप – अतिशय उतावळेपणाची कृती करणे.
- आपले ठेवायेच झाकून, दुसऱ्याचे पाहायचे वाकून – आपले दोष लपविणे आणि दुसऱ्याचेच पाहणे.
- अंगापेक्षा भोंगा मोठा – मूळ गोष्टींपेक्षा इतर गोष्टींचा बडेजाव मोठा असणे.
- आपले नाही धड नाही शेजाऱ्याचा कढ – कोणाविषयीच प्रेम नसणे.
- लकडी दाखविल्या शिवाय मकडी वळत नाही – धाका शिवाय शिस्त नाही.
- आप सुखी तर जग सुखी – आपण आनंदात असलो तर जग आनंदात आहे असे वाटणे.
- लेकी बोले सुने लागे – एकाला उद्देशून पण दुसऱ्याला लागेल असे बोलणे.
- आयत्या पिठावर रांगोळी – दुसऱ्याच्या परिश्रमावर स्वतःचा फायदा करून घेणे.
- विंचवाचे बिऱ्हाड पाठीवर – गरजेपुरते गोष्टी घेऊन फिरणे.
- आला वारा, गेला वारा, कोण कुणाचा सोयरा धायरा? – ज्या गोष्टीशी आपला काही संबंध नाही त्याचेविषयी चौकशी वा चिंता करण्याचे काय कारण?
- शहाण्याला शब्दाचा मार – शहाण्या माणसाला त्याच्या चुकी बाबत शब्दांनी समज दिली तर ती पुरेसे असते.
- आली खाज म्हणून सोडली लाज – माणूस विकाराच्या अधीन असतो त्यामुळे तो लाजलज्जा सोडतो.
- संग तसा रंग – संगती प्रमाणे वर्तन असणे
- आशेने शेत शंभराला घेतले काय, विकले काय, सारखेच – केवळ आशा करून यश मिळत नाही, त्यासाठी कामही करावे लागते.
हे पण वाचा : Marathi Suvichar
हे पण वाचा : Marathi Ukhane For Female